کتاب از شار تا شهر (تحلیلی تاریخی از مفهوم شهر و سیمای کالبدی آن تفکر و تأثر) اثر سید محسن حبیبی
درباره کتاب از شار تا شهر:
کتاب از شار تا شهر تحلیلی تاریخ از مفهوم شهر و سیمای کالبدی آن را دربر دارد. بررسیهای متون بهجامانده چه در مقیاس کشور، چه در مقیاس جهان و مطالعات میدانی کشور در زمینه چگونگی شکلگیری کانون های زیستی به معنای عام کلمه و شهر به معنای اخص کلمه چند عامل اصلی را روشن می سازد. این عوامل که به گونه ای زنجیره ای به یکدیگر وابسته اند و زمانی که بشر، یکجانشین شد، دولت را سامان داد و شهر را بنا کرد، تا به امروز نقشی تعیینکننده در تعریف آن داشته اند.
این عوامل را می توان به طور کلی و عمده در سه گروه مطرح کرد. نخست: مسائل جهان بینی یا چگونگی نحوه نگرش به جهان، این عامل دین، مذهب، مسلک و فرق مختلف اجتماعی و مذهبی و… شامل می شود. دوم: عوامل اقتصادی و چگونگی تعریف ماده جهان است. این عامل عمدتاً بر چگونگی، تولید و توزیع ثروت، گردش کالا، نحوه تولید، توزیع و مصرف محصولات و رابطه آن با ساخت کالبدی نظر دارد. سوم: عوامل محیطی یا اقلیم یا چگونگی تعریف زیست-محیطی جهان را شامل می شود. این عوامل شامل آب و هوا، همواری و ناهمواری و به طور کلی عناصر محیط زیست طبیعی است.
در این کتاب تلاش شده تا با کمک گرفتن از شواهد موجود تاریخی چه مکتوب و چه غیر مکتوب، فرآیندی که ما را از گذشته دور و نزدیک از “شار” به “شهر” رسانیده مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. هدف از تدوین این کتاب ایجاد “شار” گذشته نیست، بلکه منظور شناخت شهر امروز و شهر فرداست. مطالعه این کتاب برای دانشجویان رشته شهرسازی مفید خواهد بود.
بخشی از متن کتاب
شار در دوران هخامنشی، بالندگی مفهوم( قرن هفتم تا چهارم ق.م.):
نهادی شدن مفهوم دولت برای طبقات اجتماعی و دودمانهای عشیرهای، دولتی هم نماینده حکومت الهی بر زمین و هم نماینده قوانین و مقررات عشیره ای بیتردید دگرگون شده سبب می گردد تا در هرم قدرت ایلی و عشیره ای نیز دگرگونی های اصلی پیش آید، این هرم خود به نمونه ای از سازمان دولتی تبدیل می گردد. رأس هرم قدرت، خود بخشی از دولت می گردد و نه در مناطق دوردست که در کنار هسته اصلی دولت در “شهر- قدرت” جای می گیرد. شرکت فعال اشرافیت ایرانی در دولت و به تبع آن شرکت در کلیه فعالیتهای اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی- سیاسی سبب می گردد تا دولت ماد در تحول خود و در مسیر منطقی این تحول جای خود را به دولت هخامنشی بسپارند و شار مادی در مقابل شار پارسی رنگ بازد.
مباحث کتاب از شار تا شهر
فصل یکم: شهرنشینی شهرگرایی و شهرسازی قبل از اسلام
مرحله شکل گیری و پیدایش پدیده شهر
مرحله پیدایش “نوشهرها” و تجربه سازماندهی شبکه شهری
تعمیم شهرگرایی و شهرنشینی و تجربه ساماندهی سرزمین
فصل دوم : شهر نشینی شهر گرایی و شهرسازی در دوران اسلامی
دگرگونی مفهوم
عوامل مشخصه شهر در دوره اسلامی
شهرنشینی
شهرگرایی و شهرسازی در دوران متقدم اسلامی
ساخت و سازمان شهر از قرن یکم هجری قمری تا قرن چهارم هجری قمری
شکل گیری دولت اسلامی
بازسازی مفاهیم کهن
تولد مفهوم جدیدی از شار
ساخت و بافت شار از قرن چهارم تا قرن هفتم هجری قمری
مفهوم شار در قرن چهارم هجری قمری و مبانی آن
مفهوم شار و سازمان در قرن پنجم و ششم هجری قمری
تشکیل نظریه دولت و تدوین آن
دگرگونی در مفهوم شار
ساخت و ساز مان شهر از قرن هفتم تا قرن یازدهم هجری قمری
فروپاشی سازمان شهری و ابداع مجدد مفهوم
فصل سوم: شهر نشینی
شهرگرایی و شهرسازی در دوران معاصر
ابداع مجدد مفهوم شار
ساخت و سازمان شهر و تحول آن در دولت قاجار
دگرگونی در مفهوم دولت
دگرگونی در مفهوم شهر
تولد سبک تهران
ساخت و ساز مان شهر و تحول آن در دولت پهلوی ۱۳۵۷- ۱۳۰۴ هجری شمسی
دگرگونی مجدد در مفهوم دولت
دگرگونی در مفهوم شهر
قلب ماهیت
اشاعه سبک بین الملل در شهرسازی و معماری
آشفتگی مفهوم
الگوی تهران
آشفتگی در مفهوم سنت گرایی و سنت گریزی
تقویم تاریخی دولت پهلوی ۱۳۵۷- ۱۳۰۴ هجری شمسی
تاملی بر شهرسازی در ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی
کتاب فوق توسط انتشارات دانشگاه تهران چاپ گردیده است و در فروشگاه اینترنتی کتاب رنگی عرضه میگردد.
موضوع کتاب : معماری، شهرسازی
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.